Genel
Tarihin Sıfır Noktası: Göbeklitepe
TARİHİN SIFIR NOKTASI
Muhtemelen birçok kişinin duymuş olduğu ‘tarihin sıfır noktası’ terimi günümüzde Göbeklitepe için kullanılmaktadır. Urfa sınırları içerisinde bulunan bu tarihi mekan, insanlığın bilinen en eski tapınağı olması sebebiyle böylesi bir isimle anılıyor. İngiltere’deki ünlü Stonehenge’den 7000 yıl, Mısır Piramitlerinden ise 7500 yıl önce, yani günümüzden yaklaşık 12000 yıl önce yapıldığı tahmin edilen Göbeklitepe insanlığın en büyük sırlarından birisi.
Belki de tarihi baştan yazacak bu tapınakta 1995 yılından beri arkeolojik çalışmalar devam etmekte. Urfa’nın Örencik köyü yakınlarındaki bu çalışmalar sonucu bölgede yaklaşık 20 tapınak bulunduğu tespit edilmiş, bunlardan 6 tanesi gün yüzüne çıkarılmıştır. İnsanları temsil eden ve her biri 40-60 ton ağırlığında olan T biçiminde 10-12 adet dikilitaşın insanları temsil ettiği düşünülmekte. Mısır Piramitleri’ne benzer bir şekilde nasıl taşındığı konusunda hayretler içinde bırakan bu devasa dikilitaşların üzerinde bulunan insan, el, kol, çeşitli hayvan sembolleri gibi kabartmaların ve oymaların bulunması ise ilgi çekici bir diğer nokta. O dönemin imkanlarıyla nasıl yapıldığı konusunda bizi düşünmeye sevk eden bu tapınak o dönem insanlarının da birer bilim insanı, mühendis olduğunu da kanıtlıyor.
Göbeklitepe’nin keşfinden önce dahi bölge halkının bu yöreyi kutsal saydığı bilinmekte ve bu bilgi o yöreyi daha da ilgi çekici hale getirmekte. Göbeklitepe’nin neden bugünkü konumuna yapıldığı konusunda ise tartışmalar sürmekte. Kimi bilim insanları bu tapınağın, gökyüzündeki en parlak yıldız olan Vega yıldızına göre konumlandırıldığını belirtirken kimisi, o dönemde Vega yıldızının bu bölgeden görünemeyeceğini ve başka bir nedenle buraya yapıldığını düşünüyor. Bu sorunun hala kesin bir cevabı olmasa da Göbeklitepe insanların yerleşik hayata tarım için geçtiği düşüncesini çürütüyor ve inancın bu noktada ön plana çıktığını gösteriyor. Göbeklitepe’nin zamanla ortaya çıkacak bilgileriyle bizi daha çok hayretler içinde bırakacağı belli.
2011 yılında UNESCO Dünya Mirası Geçici Listesi’ne alınan Göbeklitepe’nin üzeri 2016 yılında olumsuz hava koşullarından etkilenmemesi için bir uzay çatısıyla örtülmeye başlandı. 2018 yılında yeni yüzüyle ziyaretçilere kapısını yeniden açtı. Aynı zamanda da bu kadar tarihsel bir öneme sahip olması yüzünden son zamanlarda çıkan ikinci Türk Netflix dizisi olan, Beren Saat, Mehmet Günsür, Melisa Şenolsun ve Metin Akdülger gibi isimlerin yer aldığı Atiye, Göbeklitepe’ de yapılan bir keşif sonucu ortaya çıkan olayları anlatıyor. Ülkemizin turizmi açısından da son derece önemli olan bu tapınak, İlerleyen zamanlarda çözüleceğini düşündüğümüz gizemleriyle daha da çok ziyaretçi çekeceğini düşündüğümüz bu güzide eseri siz de mutlaka görmelisiniz.
Yazarımız: Yağız Ahmet Palaz
